III KONGRES BEZPIECZEŃSTWA DZIEDZICTWA

(Kraków, 2-4 czerwca 2024 r.)

---

CEL PRZEDSIĘWZIĘCIA

Celem III Kongresu Bezpieczeństwa Dziedzictwa jest prezentacja aspektów teoretycznych oraz dobrych praktyk ochrony dziedzictwa naturalnego i kulturalnego, jakie towarzyszą współczesnym zagrożeniom kryzysowym oraz konfliktom zbrojnym. Organizatorzy zapraszają zatem do podjęcia interdyscyplinarnych, wielokierunkowych rozważań na temat planowania, organizowania i form wspierania ochrony dziedzictwa naturalnego na terenach dotkniętych kryzysem lub objętych konfliktem zbrojnym, a także do dyskusji o potrzebie aktualizacji obowiązujących regulacji krajowych i międzynarodowych w obszarze jego ochrony.

Uczestnicy KOBED’25 zostaną zaproszeni, wzorem ubiegłych edycji, do udziału w warsztatach, dyskusjach i ćwiczeniach.

Przestrzeń kongresu ma stać się przede wszystkim miejscem spotkania osób zawodowo i naukowo zajmujących się ochroną i bezpieczeństwem dziedzictwa kulturowego i naturalnego. 

Wśród grona, do którego kierowane jest zaproszenie do udziału w obradach, obok przedstawicieli środowisk naukowych, znajdują się właściciele, zarządcy oraz posiadacze i opiekunowie zabytków (w tym pełniący funkcję społecznych opiekunów zabytków), pracownicy służb mundurowych, administracji rządowej i samorządowej, instytucji kultury, instytutów badawczych itp. Organizatorzy zapraszają do uczestnictwa również praktyków – wykonujących zadania z zakresu ochrony i bezpieczeństwa dziedzictwa kulturowego i naturalnego, osoby zajmujące się konserwacją, archiwistyką, muzealnictwem, ochroną środowiska, zoologią, botaniką, ekologią, geologią, przyrodoznawstwem, a także ochroną ludności i obroną cywilną. 

Ponieważ spotkania posłużą  wymianie aktualnej wiedzy i doświadczeń, nie powinno na nich zabraknąć studentów i słuchaczy szkół i uczelni mundurowych, studentów nauk społecznych i przyrodniczych, czy sztuk plastycznych i konserwacji dzieł sztuki.

TEMATYKA

Każdy dzień prowadzonych obecnie na terenie Europy oraz Bliskiego Wschodu działań zbrojnych skutkuje utratą, często bezpowrotną, zasobów dziedzictwa kulturalnego oraz naturalnego. Zjawisko to pogłębiają występujące na świecie sytuacje kryzysowe o charakterze naturalnym i antropogenicznym.

Społeczność międzynarodowa, mając świadomość konsekwencji trwałych uszkodzeń lub zniszczeń skarbów dziedzictwa dla wszystkich narodów świata, w 1972 roku przyjęła w Paryżu Konwencję w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. W świetle jej przepisów dziedzictwo naturalne stanowią pomniki przyrody, formacje geologiczne i fizjograficzne, strefy o ściśle oznaczonych granicach, stanowiące siedlisko zagrożonych zagładą gatunków zwierząt i roślin, mające wyjątkową powszechną wartość z punktu widzenia nauki lub ich zachowania, a także miejsca lub strefy naturalne o ściśle oznaczonych granicach, mające wyjątkową powszechną wartość z punktu widzenia nauki, zachowania lub naturalnego piękna. Jako państwo, które niemal 50 lat temu ratyfikowało ten akt, jesteśmy zobowiązani do zapewnienia identyfikacji, ochrony, konserwacji, rewaloryzacji, a w końcu przekazania tego dziedzictwa do dysponowania nim przez przyszłe pokolenia. 

Coraz częściej jednak działania wojenne i występujące zdarzenia kryzysowe – w tym generujące zmiany klimatyczne zanieczyszczanie powietrza, gleby i wód czy rabunkowa gospodarka – unaoczniają nam tragiczne konsekwencje braku międzynarodowych regulacji prawnych dotyczących ochrony dziedzictwa naturalnego w takich sytuacjach, a także nieprzestrzegania istniejących norm ochrony dóbr kulturalnych. 

Starania o zapewnienie bezpieczeństwa wielowiekowemu dziedzictwu kulturalnemu i naturalnemu, podejmowane przez jego właścicieli i opiekunów, odpowiedzialne jednostki organizacyjne, administrację a nawet osoby postronne, zwłaszcza w warunkach bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia, należy odpowiednio doceniać i nieustannie wspierać. Każda z inicjatyw służących ratowaniu dziedzictwa może stać się propozycją wypracowania skutecznych rozwiązań organizacyjnych, podjęcia nowych form współpracy czy wymiany doświadczeń i przyczynić się do powstania regulacji prawnych, odpowiadających potrzebom administracji rządowej i samorządowej, zainteresowanych instytucji oraz organizacji. Potrzeba zwiększenia skuteczności otaczania ochroną i opieką dziedzictwa naturalnego i kulturalnego w sytuacji kryzysu lub konfliktu zbrojnego skłania organizatorów KOBED’25 do podjęcia szerokiego dyskursu o praktycznych aspektach jej zapewniania. 

Proponowane obszary tematyczne wystąpień:

  1. Prawo ochrony dziedzictwa naturalnego w kryzysie 

  2. Historia ochrony dziedzictwa naturalnego w konflikcie zbrojnym i sytuacjach kryzysowych

  3. Potrzeby zmian i aktualizacji prawnych rozwiązań ochrony i opieki nad dziedzictwem naturalnym i kulturalnym na wypadek kryzysu i wojny

  4. Kryzys i konflikt zbrojny – zagrożenia oraz planowanie i organizacja ochrony fauny i flory

  5. Dziedzictwo kulturalne i naturalne w konflikcie zbrojnym – aspekty ochrony i dobre praktyki

  6. Nowoczesna broń – nowe zagrożenia dla dziedzictwa naturalnego?

  7. Odtwarzanie fauny i flory po ustąpieniu sytuacji kryzysowej/zakończeniu konfliktu zbrojnego – historia, doświadczenia, dobre praktyki

  8. Skutki zmian klimatu dla dziedzictwa naturalnego i kulturalnego

  9. Ochrona dziedzictwa kulturalnego i naturalnego na wypadek kryzysu w strategiach zarządzania miast historycznych UNESCO; 

10. Ochrona dzikiej fauny i flory oraz bioróżnorodności – wyzwania dla holistycznej ochrony i opieki

11. Obszary Natura 2000, parki narodowe, krajobrazowe, rezerwaty przyrody – w tym morskie –  jako obszary szczególnej ochrony na wypadek kryzysu 

12. Zabytkowe parki i ogrody, pomniki przyrody, historyczna zieleń miejska a sytuacja kryzysu lub wojny

13. „Zbrodnie” przeciwko dziedzictwu naturalnemu 

14. Służby mundurowe a ochrona dziedzictwa naturalnego na wypadek kryzysu i konfliktu zbrojnego

15. Dziedzictwo naturalne i kulturalne w systemie Obrony Cywilnej

16. Współpraca ze zwierzętami w sytuacji kryzysu lub wojny – ratownictwo, patrolowanie, tropienie i inne; 

17. Gatunek zagrożony a obiekt zabytkowy – dylematy ustalania priorytetów ochrony

ORGANIZATORZY

Organizatorami III Kongresu Bezpieczeństwa Dziedzictwa są:

• Instytut Bezpieczeństwa Dziedzictwa,
• Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki,
• Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie,
• Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni,

Współgospodarzem wydarzenia jest miasto Kraków. 

UDZIAŁ W KONGRESIE

Kongres zaplanowany jest jako 3-dniowe wydarzenie hybrydowe, tłumaczone symultanicznie, a współtworzyć je będzie wiele wydarzeń towarzyszących. 

Warunkiem uczestnictwa jest wypełnienia internetowego formularza zgłoszeniowego oraz uiszczenie opłaty konferencyjnej.

Terminy zgłoszeń: 

• do  10 kwietnia 2025 r. (udział z referatem)
• do 20 maja 2025 r. (udział bierny)

Formularza  zgłoszeniowego:  https://forms.office.com/e/jNMiZA26gb 

Koszt uczestnictwa w Kongresie:

Wczesne zgłoszenie do 15.04.2025 r. 

• Uczestnictwo czynne (z referatem) stacjonarne 450 zł brutto
• Uczestnictwo czynne online 250 zł brutto
• Uczestnictwo bierne 350 zł brutto
• Uczestnictwo bierne online 150 zł brutto

Późne zgłoszenie od 16.04.2025 r. 

• Uczestnictwo czynne stacjonarne: 650 zł brutto 
• Uczestnictwo czynne online 350 zł brutto 
• Uczestnictwo bierne 550 zł brutto 
• Uczestnictwo bierne online 200 zł brutto

Opłatę kongresową należy opłacić  w ciągu 14 dni na podstawie przesłanej elektronicznie  faktury. 

TERMINARZ

a) zgłoszenie czynnego udziału – do 10 kwietnia 2025 r.

b) zgłoszenie biernego udziału – do 20 maja 2025 r.

c) akceptacja przez Organizatorów zgłoszeń wystąpień Prelegentów – do 30 kwietnia 2025 r.

d) przesłanie II komunikatu kongresowego – do 10 maja 2025 r.

e) nadesłanie tekstu pokongresowego – do 30 listopada 2025 r.

KONTAKT

Wszelkie pytania prosimy kierować do dr Katarzyny Góralczyk tel.: +48 795 725 725  mail: kobed@ibd.org.pl